header

donderdag 21 augustus 2014

♥ 19e eeuws Ikat doek

Bij deze mijn tweede vondst, overigens geen Franse en ook vast iets wat niet iedereen aanspreekt... In de laatste week van onze vakantie kocht ik op een brocante- en curiosamarkt in Apeldoorn dit prachtige oude Ikat doek. Ik hou van etnische items in huis waar een geschiedenis aan vast zit. De beste man van wie ik het doek kocht was gelukkig dan ook zo vriendelijk mij een uitgebreide toelichting te geven. Nu vind ik het zelf altijd erg interessant om de geschiedenis hiervan te horen dus ik luisterde aandachtig naar de beste koopman. Vervolgens heb ik zelf nog wat speurwerk via Google gedaan.


Elk doek heeft zijn eigen betekenis en tekening, afhankelijk van de wever en het dorp waar ze worden vervaardigd. Het doek dat ik kocht is afkomstig van Sumba, een eiland in Oost-Indonesië. Hij stamt uit de 19e eeuw en is 150 tot 200 jaar oud. Toch best bijzonder, vind ik zelf. Mijn doek is een Hinggi (grote deken), dat wil zeggen dat deze doek meestal door mannen rond de heupen of over de schouder werden gedragen. Ze waren belangrijk bij rituelen, huwelijken, plechtigheden maar ook bij begrafenissen. Hierdoor worden het ook wel eens dodendoeken genoemd. Een dergelijk doek was een statussymbool dat de mannen aanzien gaf. Het doek wat ik kocht is op sommige plaatsen lichtelijk versleten en hersteld maar dat maakt voor mij niet uit. Geeft het juist wel zijn charme.


De waarde van een Ikat doek wordt bepaald door de materialen die zijn gebruikt, de grootte van het doek, de tekening/het dessin dat is geweven en de kleuren die zijn gebruikt. Werden de kleuren rood en indigo in het doek gebruikt, dan was deze veelal bestemd voor iemand van adellijke afkomst (net als mijn doek, hihi). De ontwerpen wijzen vaak naar locale objecten of dieren zoals paarden, buffels, gekko's, draken, hanen en zelfs de Nederlandse leeuw. De Sumbanezen geloven dat een persoon in staat is de speciale krachten en kwaliteiten te verkrijgen van de wezens die ze in de garens tot een patroon hebben verweven. Fascinerend toch?

Diverse doeken hangen uitgestald voor de verkoop.
Bron foto: Handwerkwereld.

WAT IS IKAT?
Het Indonesiche woord Ikat betekend binden of knopen. Het is een techniek waarmee textiel (voornamelijk katoen) van motieven wordt voorzien door, voorafgaand aan het natuurlijke verven, de garens samen te binden en te bedekken zodat de kleurstof zich op die plaatsen niet kan hechten. De garens worden op lengte gesneden en in strengen samen gebonden. Bepaalde precies afgemeten delen van de streng worden dan afgebonden en bedekt met een vloeistofafstotend materiaal (wasachtige of vettige substantie) zodat de verf daar niet doorlaat. Als na het verfbad (waar de garens soms maanden in staan) de garens droog zijn en het vloeistofafstotende materiaal is verwijderd, worden de strengen op andere plaatsen samengebonden en worden deze weer in een andere kleur gedompeld. Als dit proces meerdere keren is herhaald en de kleuren met grote nauwkeurigheid op de juiste plaatsen zijn aangebracht, zie je bij het weven het beoogde dessin tevoorschijn komen. Er zijn doeken, maar ook kledingstukken en interieuritems van gemaakt. De techniek is mogelijk duizenden jaren geleden in China ontstaan. Het is een hele duurzame en arbeidsintensieve manier van kleuren en weven en daardoor een waardevol materiaal.

De garens worden met natuurlijke verf gekleurd.
Bron foto: The Lifestyle Company.

De afgebonden garens hangen te drogen.
Bron foto: Percussion.

Het doek heeft mooie warme tinten, precies datgene dat ik iets meer in ons interieur wil brengen als contrast met al dat grijs. Ik heb het doek tijdelijk een plaatsje in de woonkamer gegeven. Waar eerst het zelfgemaakte louvreluik stond heb ik nu de bamboeladder (die eerst op onze slaapkamer stond) neer gezet en daar het doek overheen gehangen. De verweerde matte kleuren komen zo extra mooi uit tegen de donkere wand.


Helaas ogen de kleuren op deze foto's feller dan in werkelijkheid. Ze zijn juist mooi mat en vergrijsd.

Liefs Marieke

12 opmerkingen:

  1. Al zou ik er op de markt zelf waarschijnlijk aan voorbij gelopen zijn, hangend aan de ladder vind ik het in je huis heel mooi staan. Gaaf ook dat je de geschiedenis van het doek weet, daardoor kijk je er toch anders tegen aan. Een mooie aanwinst, Marieke.

    Liefs, Ingrid

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Bedankt voor je leerzame reportage!
    Het doek staat heel mooi.....en zoals je al zei....mooie kleuren van het doek tussen al die grijstinten.

    Groetjes Anita

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik vind het prachtig dat je op een originele manier kleur brengt in je interieur.
    En als daar dan nog een verhaal aan vast hangt ....
    Ik vond het interessant om het te lezen
    Groetjes christel en jilly

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Mooi staat het bij het grijs!, prachtige tinten zo bij elkaar.
    Leuk verhaal ook.

    Liefs, Dorine

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Wat een vondst Marieke!
    En mooi je uitleg er bij.
    Ik vind kleur wel mooi, dus ik vind het helemaal mooi staan!
    Wees er zuinig op!

    Liefs, Gerry

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Absoluut een waardevolle vondst met daarachter een fascinerend verhaal; wat een werk zit erin zo'n kleed! Het hangt mooi op de ladder en is helemaal niet overheersend qua kleur!
    Liefs, Linda

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ja, ik vind het ook leuk m de geschiedenis van mijn aanwinsten te weten. Wat een leuk verhaal. Een geslaagde aankoop voor jou dus. Apeldoornse markt is leuk, he?
    Ben er ook al verschillende keren geweest.
    Liefs
    Janny

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Mijn vriendin kocht precies zo'n doek op de Luikse Markt, toen we daar met pinksteren waren.
    Ze zijn behoorlijk aan de prijs he? In die van haar zaten ook behoorlijk wat gaten, ze heeft m, na wat afdingen, toch genomen. Ze wilde er een jurk van maken, geloof ik. Ik zal haar eens bellen binnenkort wat zij er nou mee gedaan heeft uiteindelijk.
    Staat hartstikke leuk hoor over de ladder!!

    Liefs Monica

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat een mooi doek Marieke, de kleuren vind ik ook erg mooi. Leuk dat er zo'n verhaal aan zit. Staat super over je ladder, veel plezier ervan! Liefs Nathalie

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Mooi doek Marieke, staat erg goed zo over je ladder. En dat er achter zo'n doek zo'n mooi verhaal zit...

    Liefs Gonda

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Al ben ik zelf geen liefhebber van zulk soort spullen ik vind het wel heel leuk dat je je er zo in verdiept hebt, ik heb je hele post gelezen en ben dus nu wel een stukje wijzer geworden ;-)

    BeantwoordenVerwijderen

Laat je een berichtje achter?
Dank je wel!! Ik lees ze altijd erg graag! :)
♥ Liefs Marieke

© Marieke Kromme . Thema Eenvoudig. Mogelijk gemaakt door Blogger.



Gerelateerde berichten voor WordPress, Blogger...